Phản xạ có điều kiện và phản xạ không điều kiện

Phản xạ là gì

Trong sinh học, phản xạ là quá trình thần kinh tự động của cơ thể đối với một kích thích bên ngoài. Khi một tác nhân kích thích được nhận diện, nó gửi tín hiệu đến não bộ thông qua hệ thần kinh và các phản xạ được kích hoạt để giảm thiểu tác động của tác nhân đó lên cơ thể.

Các phản xạ sinh học có thể được chia thành hai loại: phản xạ không điều kiện và phản xạ có điều kiện. Phản xạ không điều kiện là các phản xạ tự động, không cần phải suy nghĩ hay quan sát, ví dụ như khi con người giật mình khi nghe tiếng ồn lớn. Phản xạ có điều kiện là các phản xạ cần sự điều chỉnh từ não bộ, ví dụ như việc giữ thăng bằng khi đứng hoặc đi.

Một số ví dụ về phản xạ trong sinh học

Tránh vật cản: Khi đưa tay vào lửa hoặc chạm vào một vật cản nóng, tay sẽ tự động rút lại.

Giật mình: Khi nghe tiếng ồn lớn hoặc nhận được một kích thích đột ngột, con người có thể giật mình.

Tái khởi động tim: Nếu tim ngừng đập hoặc đập không đều, phản xạ sinh học sẽ kích hoạt để tái khởi động lại tim.

Phản xạ trong sinh học là một phần quan trọng của cơ thể và giúp bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân bên ngoài gây hại.

Phân biệt phản xạ có điều kiện và phản xạ không điều kiện

Phản xạ có điều kiện

Phản xạ có điều kiện là phản xạ cần sự can thiệp của bộ não để được kích hoạt. Nó là một phản xạ được điều khiển, có nghĩa là các tín hiệu điện từ được truyền từ các thụ thể cảm giác đến não để được xử lý.

Khi một tác nhân kích thích được gửi đến não bộ, não bộ phát hiện và phân tích thông tin về kích thích này và sau đó kích hoạt các phản xạ tương ứng để giảm thiểu tác động của tác nhân đó. Phản xạ có điều kiện thường có thời gian phản ứng chậm hơn so với phản xạ không điều kiện do cần thời gian cho các tín hiệu điện từ được truyền đến efferent nerve.

Ví dụ về phản xạ có điều kiện là việc con người tự ý nôn ra khi cảm thấy buồn nôn. Trong trường hợp này, tác nhân kích thích là sự khó chịu trong dạ dày và ruột thừa, các tín hiệu điện từ được truyền đến não bộ và kích hoạt phản xạ nôn. Phản xạ này được điều khiển bởi một số khu vực của não bộ bao gồm hệ thống giải phẫu của não và các thụ thể cảm giác trong dạ dày.

Phản xạ không điều kiện

Phản xạ không điều kiện là phản xạ tự động và không cần sự can thiệp của bộ não để được kích hoạt. Nó được kích hoạt ngay lập tức khi tác nhân kích thích đến, gửi tín hiệu từ các thụ thể cảm giác trực tiếp đến các thần kinh và các cơ quan mà không qua sự kiểm soát của não.