Ẩn dụ và Hoán dụ là hai biện pháp tu từ thường gây nhầm lẫn cho các học sinh trong phần Đọc – Hiểu của chương trình Ngữ văn lớp 9. Đây là nội dung quan trọng, nên nhiều học sinh cảm thấy lúng túng và lo lắng khi gặp phải dạng bài tập này. Tuy nhiên, hôm nay phanbiet.net sẽ giúp các em phân biệt ẩn dụ và hoán dụ một cách dễ dàng.
Khái niệm
- Ẩn dụ là sử dụng từ ngữ có nghĩa gần giống hoặc tương đồng với đối tượng để làm cho diễn đạt phong phú, sinh động và dễ hiểu hơn. Nói cách khác, ẩn dụ là cách thay thế một sự vật, hiện tượng này bằng một sự vật, hiện tượng khác có nét tương đồng với nhau.
- Hoán dụ là sử dụng một phần hoặc đặc điểm nổi bật của đối tượng để đại diện cho toàn bộ đối tượng, hoặc ngược lại, sử dụng toàn bộ đối tượng để chỉ một phần hoặc đặc điểm nổi bật.
So sánh hoán dụ và ẩn dụ
Giống nhau
- Bản chất cùng là sự chuyển đổi tên gọi: gọi sự vật hiện tượng bằng một tên gọi khác.
- Cùng dựa trên quy luật liên tưởng.
- Tác dụng: Làm tăng sức gợi hình gợi cảm cho lời văn, biểu đạt cảm xúc
Khác nhau
- Ẩn dụ dựa vào quan hệ tương đồng, bao gồm: hình thức, cách thực hiện, phẩm chất, và cảm giác..
- Hoán dụ dựa vào quan hệ tương cận như: bộ phận – toàn thể, vật chứa – vật bị chứa, dấu hiệu – sự vật, cụ thể – trừu tượng.
Tổng kết
Ẩn dụ và hoán dụ đều là biện pháp tu từ làm phong phú ngôn ngữ. Ẩn dụ dựa trên sự tương đồng, còn hoán dụ dựa trên mối quan hệ cận kề. Hiểu rõ sự khác biệt này giúp học sinh áp dụng đúng trong bài tập và bài văn.